
Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.

Gdańsk: prace nad szczepionką nowej generacji, która będzie chronić przed zakażeniem wirusami HCV i HBV
15 listopada 2021, 17:53Specjalistki z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego - prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk, dr Katarzyna Grzyb i mgr Anna Czarnota - pracują nad szczepionką przeciw zakażeniom spowodowanym wirusami zapalenia wątroby typu C i B (HCV i HBV). Urząd wydał już decyzję o przyznaniu patentu na ich wynalazek ("Chimeryczne cząsteczki wirusopodobne eksponujące sekwencje antygenowe wirusa HCV do zastosowania w leczeniu prewencyjnym zakażenia wirusem HCV i/lub HBV").

Olej palmowy wspomaga przerzutowanie nowotworów
12 listopada 2021, 09:37Olej palmowy jest szeroko stosowany w przemyśle spożywczym. Znajdziemy go w słodyczach, margarynach czy żywności dla niemowląt. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ostrzega, że olej palmowy zawiera najwyższe wśród tłuszczów roślinnych stężenie substancji potencjalnie rakotwórczych. Naukowcy z Institute for Research in Biomedicine opisali, w jaki sposób kwas palmitynowy – obecny głównie w oleju palmowym – zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się nowotworów

Konieczność polegania na mięsie ogranicza liczebność społeczności łowiecko-zbierackich
9 listopada 2021, 11:33Dieta jest czynnikiem ograniczającym wielkość społeczności łowiecko-zbierackich. Naukowcy przyjrzeli się wielkości niemal 300 istniejących do niedawna społeczności łowiecko-zbierackich i doszli do wniosku, że wiele z nich jest mniejszych niż mogłoby być biorąc pod uwagę produktywność lokalnego ekosystemu. A czynnikiem ograniczającym wielkość grup jest konieczność polegania na mięsie tam, gdzie zmiany pór roku ograniczają dostępność roślin jadalnych.

Nowy znacznik do obrazowania komórek nowotworowych
3 listopada 2021, 19:10Międzynarodowy zespół naukowców, w którym biorą udział uczeni z Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku, zaproponował wykorzystanie nowego związku chemicznego do obrazowania nowotworów prostaty i piersi. [99mTc]Tc-DB15 składa się ze stosowanego w diagnostyce radioaktywnego izomeru technetu Tc-99m, związanego z antagonistą (czyli substancją blokującą receptor) receptora GRPR występującego w komórkach niektórych rodzajów nowotworów.

Już wkrótce globalne ocieplenie zacznie wpływać na produkcję żywności w skali globalnej
3 listopada 2021, 12:09Ocieplenie klimatu może już w przyszłej dekadzie wpłynąć na globalne uprawy kukurydzy i pszenicy, informują naukowcy z NASA na łamach Nature Food. To wcześniej niż dotychczas sądzono. Przy scenariuszu zakładającym utrzymującą się wysoką emisję dwutlenku węgla do końca wieku można spodziewać się spadku produkcji kukurydzy nawet o 24%, przy jednoczesnym wzroście produkcji pszenicy dochodzącym do 17%.

Powstały zintegrowane moduły do budowy systemów kwantowej dystrybucji klucza
3 listopada 2021, 10:28Upowszechnienie się komputerów kwantowych to wciąż wizja przyszłości, ale coraz bliższej. Specjaliści już myślą o zabezpieczeniu takich maszyn. Ma temu służyć zestaw procedur zwany kwantową dystrybucją klucza (QKD), w którym bezpieczeństwo gwarantują same zasady mechaniki kwantowej. Specjaliści z Toshiba Europe stworzyli właśnie pierwsze kompaktowe moduły, z których można budować systemy QKD.

Scytyjskie zabytki mają trafić na Ukrainę, nie na Krym, orzekł holenderski sąd
29 października 2021, 16:31Holenderski sąd orzekł, że scytyjskie artefakty wystawiane w amsterdamskim Allard Pierson Museum powinny trafić na Ukrainę. Zabytki były wypożyczone do holenderskiego muzeum, gdy w 2014 roku Krym został zajęty przez Rosję. Decyzja sądu oznacza, że zabytki nie wrócą do czterech muzeów, z których zostały wypożyczone, a które obecnie są kontrolowane przez Rosjan.

Największa przyklasztorna garbarnia wyjaśnia zagadkę „toru do kręgli” w Fountains Abbey
26 października 2021, 08:09Na terenie dawnego cysterskiego opactwa Fountains Abbey znaleziono olbrzymią garbarnię. Był to największy zakład tego typu w klasztorach na Wyspach Brytyjskich, a jego rozmiary wskazują na prowadzenie tutaj działalności na skalę przemysłową. W proces garbowania skór musiały być tutaj zaangażowane setki osób.

Spod Berlina po Malbork – 800 lat dziejów via Marchionis, najważniejszej drogi Pomorza
25 października 2021, 10:14Gdy podróżujemy z miasta Brandenburg an der Havel (Branibór, Brenna) przez Berlin i Frankfurt nad Odrą do granicy polsko-niemieckiej i dalej przez Stargard i Skarszewy w kierunku Malborka, podążamy via Marchionis, która od wieków jest najważniejszą drogą biegnącą przez równiny północnej Polski z zachodu na wschód.